ENECO gelden: een analyse van de business case Dordtwijkzone.
Siem Stehouwer maakt deel uit van het Platform Duurzaam Dordrecht. Siem is vooral bezig op het gebied van ecologie, stadslandbouw, natuur en diversiteit daarvan.
Siem was in zijn werkzame leven accountant bij een van de Big Four. In zijn analyse combineert hij de liefde voor duurzaamheid met zijn kennis en kunde uit zijn oude vak.
Onderstaand treffen jullie een samenvatting van zijn analyse aan. Zijn uitgebreidere analyse is ook beschikbaar een hangt aan deze samenvatting.
De analyse van Siem is een drieluik waarin het Platform, in vervolg op het 11 puntenplan dat ook op de site staat, de politiek in Dordrecht voorhoudt dat er meer van de vele ENECO miljoenen naar duurzaamheid moet. Naast deze analyse hebben Willy Verbakel en Cok Sas ook reactie namens het Platform geschreven. Ook deze staan op de site.
De Analyse van Siem, samenvatting.
1. Het Mecanoo voorstel
Op basis van de rapportage van de businesscase is een reserveringsvoorstel gemaakt. Opvallend is dat belangrijke aspecten die door Mecanoo meegenomen worden in de berekening niet in het reserveringsvoorstel naar voren komen, zoals de CO2- en fijnstof effecten, de verkoelingseffecten, de mobiliteitseffecten en de gezondheidseffecten. De contante waarde van de financiële implicatie van deze effecten op de maatschappelijke baten bedragen volgens Mecanoo 44,8 miljoen. Naast deze effecten is er volgens Mecanoo een effect op het woongenot. Dit effect wordt berekend op 130,2 miljoen. De totale maatschappelijke baten komen dan uit op 175 miljoen (44,8 plus 130,2). Hier staat tegenover de contante waarde 47,2 miljoen van het nominale investeringsbedrag (tevens reserveringsvoorstel aan de gemeenteraad) van 55 miljoen, zodat per saldo de maatschappelijke bate uitkomt op 127,8 miljoen (175 minus 47,2). Deze bedragen worden in het reserveringsvoorstel aan de gemeenteraad opgenomen. Rekenend met de parameters van het CPB (lagere discontovoeten) is het saldo zelfs 176,7 mln.
2. De analyse van Siem.
Na enig analyse en rekenwerk komt Siem tot de volgende conclusie:
Geconcludeerd kan worden dat de helft van het verschil tussen de 231 miljoen (contante waarde op uitgebreide basis) en 29 miljoen (contante waarde op smalle basis), of wel rond 100 miljoen ten onrechte als maatschappelijke baten zijn meegenomen. Indien dit bedrag op het saldo genoemd in het reserveringsvoorstel in mindering gebracht wordt, resteert een saldo van 127,8 minus 100 miljoen, of wel 27,8 miljoen. Dit is derhalve aanzienlijk minder rooskleurig dan in het raadsvoorstel is vermeld.
Siem gaat in zijn vervolg dieper in op de argumentatie die ligt onder de waardebepaling. Vervolgens concludeert hij dit majeure punt: Het positieve saldo van maatschappelijke baten en lasten lijkt een positief besluit over een investering met een contante waarde van 47,2 miljoen te moeten rechtvaardigen.
Ook over de onderbouwing van de investering, zeg maar de omvang van de noodzakelijk geraamde investering (respectievelijk het te reserveren bedrag van 58 miljoen uit de ENECO gelden) kraakt Siem harde noten. In totaal is 36 miljoen geraamd voor infra (10 miljoen) en civieltechnische kunstwerken (26 miljoen). Niet duidelijk is waar dit geld voor bedoeld is. Er wordt alleen een indicatie gegeven waaraan het zou kunnen worden uitgegeven.
De conclusie van Siem op dit onderdeel: Je kan je afvragen hoe de maatschappelijke baten als gevolg van o.a. de attractiewaarde van het park kunnen worden bepaald als nog niet bekend is waarin concreet geïnvesteerd zal worden.
Zullen de investering in blauw en groen van nominaal 10 miljoen bestaan uit 50.000 bomen of meer misschien, 5 ha meer struiken, 5 ha meer waterpartijen, 5 km fietspaden, 5 km meer voetpaden, 20 meer spel en recreatievoorzieningen, meer duurzaamheid met meer biodiversiteit door inzaai en planten en bomen van 50 in Dordrecht niet voorkomende inheemse soorten? Of zullen deze investeringen nog omvangrijker of juist veel minder omvangrijk zijn? Waarom wordt er geen inzicht gegeven in de concrete investering in blauw en groen?
Bomen hebben bijzondere aandacht van Siem:
Mecanoo maakt niet duidelijk wat de bijdrage van het stadspark is aan de verbetering van de biodiversiteit. Er wordt door Mecanoo alleen gesteld dat de aanleg van een natuur-as tevens de biodiversiteit stimuleert, maar hoe de natuur-as vorm moet krijgen en in welke mate de biodiversiteit gediend wordt blijft onduidelijk.
Mecanoo gaat niet in op het effect van de 1.000 nieuwe woningen die gepland zijn in het stadspark. Moeten voor deze huizen ook bestaande bomen en natuur opgeofferd worden zoals in het Wielwijkpark is gebeurd? Als we ons realiseren dat voor 1.000 woningen een gebied nodig is zo groot als het gebied van het voormalige Refaja ziekenhuis en het sportcomplex Amstelwijck ten zuiden daarvan , dan zullen er misschien wel enkele duizenden bomen moeten sneuvelen.
Er zal volgens Mecanoo 250 ton meer CO2 worden afgevangen door de toename van het aantal bomen. Dit lijken geen enorme hoeveelheden. Zeker als je weet dat voor 1 ton CO2 afvang er circa 40 volwassen bomen nodig zijn. Bij 250 ton gaat het dan dus om 10.000 bomen. Gemiddeld staan er 500 bomen op een ha bos. Dat betekent weer dat er 20 ha bos bij moet komen. Of dit ook daadwerkelijk zal gebeuren, maakt Mecanoo niet duidelijk.
3. De slotconclusie van Siem:
In de analyse staan veel vragen die toch eerst beantwoord zouden moeten worden in een publiek debat voordat de gemeenteraad kan beslissen of inzet van 55 miljoen (contante waarde 47,2 miljoen) verantwoord is. Aan de beslissing die de gemeenteraad moet nemen, moet wat ons betreft in het reserveringsvoorstel de onderbouwing veel meer gaan over welke concrete investeringen zoals aantal bomen, ha waterpartijen, km fietspaden, etc. gedaan worden met toelichting op de CO2- en fijnstof effecten, de verkoelingseffecten, de mobiliteitseffecten en de gezondheidseffecten.
4. Slot.
De analyse van Siem is overtuigend. Het minste dat we vragen aan de gemeenteraad is een contra expertise te laten maken voordat een besluit op dit onderdeel van de bestemming van de ENECO gelden genomen wordt. Een correcte weergave van de feiten is toch het minste dat gevraagd mag worden als basis voor beslissingen over een dergelijk grote reservering van geld.